زخم های زلزله کرمانشاه؛ بی تدبیری و بی مسئولیتی: درس هایی که هرگز نباید فراموشمان شود.

 
حوادث و بالایای طبیعی امری طبیعی هستند و در همه نقاط جهان چنین رخداد طبیعی و جان باختن انسانها درآن واقعیتی انکار ناپذیر است اما در این میان آنچه جای تامل دارد کیفیت و کمیت مرگ قربانیان این بلایاست. در مورد آمار و ارقام زلزله ها و سونامی های رخداده در کشورهای مختلف در فضای مجازی مطالب متعددی نشر و بازنشر شده است که  نوعا موضوع اصلی بحث ما نیست. از منظر جامعه شناسی می توان در واکاوی عملکرد کنشگران مرتبط با این پدیده نگاهی تحلیلی جدی داشت. بعنوان نمونه این حادثه ثابت کرد اخلاقیات در بدنه مهندسی ساختمان و نیز در بدنه مدیریت بحران شکاف اخلاقی عمده ای وجود دارد و مفهومی به نام اخلاق حرفه ای مدتهاست مرده است. دانشگاه ها و دانشکده های فنی - مهندسی بعد از گذشت نزدیک 4 دهه از تاریخ انقلاب شکوهمند اسلامی هنوز نتوانسته اند مهندسین متعهدی را تحویل جامعه دهند که نسبت به حرفه خود احساس تعلق و تعهد نموده و در قبال جان هموطنان خود پاسخگو باشند. دانشگاه های ما مهندسین بدی را تحویل جامعه می دهد مهندسینی که به موازین اخلاق حرفه ای متعهد نیستند گرچه این وضعیت اسفناک صرفا دامنگیر دانشگاه ها و دانشکده های فنی – مهندسی نبوده و به یک رشته خاص محدود نیست و بنوعی در همه حوزه ها از جمله علوم پزشکی، علوم انسانی و کشاورزی بدتر از این نباشد بهتر از این هم نیست. از این رو معتقدیم نیروی انسانی متخصص (؟!) بریده از اخلاق، خطرناکترین زلزله ای است که جبران آن شاید قرن ها بطول بینجامد . زلزله کرمانشاه ناقوس بی اخلاقی، شکاف تعهدی، بی تدبیری و بی مسئولیتی را در مدیریت علم و ساخت و ساز شهری به صدا دراورد. در کنار این واقعه شکاف سرمایه اجتماعی دردناکتر بود بسیج خودجوش و درونزای مردمی در سراسر کشور نشان داد نمی توان به تدبیر دولت و دستگاه های دولتی امید بست لذا خود آستین همت را بالا زدند و به مدیریت بحران پرداختند طوری که اگر این اعتماد عمومی نبود بی تردید هزینه های انسانی این مصیبت بمراتب بزرگتر و ویرانگرتر می نمود. اما سوالی که پاسخ بدان ضرورت دارد این است؛ تاکی باید دانشگاه ها تاوان مشق سیاست بازی را بپردازند، تا کی باید دانشگاه های ما در رتبه بندی های علمی رسم و نشانی از خود برجای نگذارند، تاکی مدیریت علمی در دانشگاه ها عرصه جولان سیاسی گروه های مختلف خواهد بود؟ و دهها سوال دیگر. دانشگاه متولی تربیت نیروی انسانی متخصص، متعهد و پایبند اخلاق حرفه ای است گناه این مصیبت بزرگ را باید از یکسو به پای کنشگران دانشگاه یعنی مدیران و اساتید نگاشت و هم به پای سازمان نظام مهندسی کشور، هرچند در این بین سهم مدیران بی تدبیر دولتهای قبلی و فعلی قابل اغماض نیست. نگاهی به کیفیت مهندسی سازه های بیمارستان قبل و بعد از انقلاب در سرپل ذهاب نشان داد تعهد شغلی در بین مهندسین و دستگاه های متولی قبل از انقلاب بیشتر و جدی تر از نوع امروز ما بوده است و همین مایه تعجب و حیرت همگان شده است. ساختمان هایی که عمر آنها کمتر از 4 سال است . گرچه این یادداشت دردی از دردهای ملت داغدیده ایران و بویژه هموطنان عزیز استان کرمانشاه دوا نمی کند اما بهانه ای است برای خودانتقادی و به خود آمدن. این حقیقت جای بسی تاسف و تالم دارد. براستی در این بین چه کسانی پاسخگو هستند؟!